Τα "Κερασμένα" θαλασσοδάνεια

Σίγουρα η οικονομική κρίση δικαιολογεί την ανεπάρκεια του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος. Όχι, όμως, και τον αριθμό των θαλασσοδανείων που δόθηκαν, δανείων δηλαδή που δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση να αποπληρωθούν...
Ο Πέτρος Δούκας, ένα επί σειρά ετών ανώτερο στέλεχος της Citibank σε διεθνές επίπεδο και υφυπουργός Οικονομικών στις κυβερνήσεις Μητσοτάκη και Καραμανλή, με χαρτοφυλάκιο το Δημόσιο Χρέος, σε συνέντευξη του στο newsbomb.gr, εξηγεί ότι «κάποιος πρέπει να απολογηθεί για τον τρόπο με τον οποίο οι ελληνικές τράπεζες έκαναν ό,τι ήθελαν τα λεφτά του Έλληνα μικροκαταθέτη, πώς έδιναν δάνεια που γνώριζαν ότι δεν πρόκειται να αποπληρωθούν και για το αν υπήρξαν άνωθεν παρεμβάσεις.»

Μιλά για «τους μεγαλομάνατζερς που έφεραν τις τράπεζες σε αυτά τα χάλια και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: Να σώσουμε τις καταθέσεις μας». Πως, όμως, λειτούργησε όλος αυτός ο μηχανισμός των θαλασσοδανείων; Το ελληνικό δημόσιο μπήκε εγγυητής για δάνεια τραπεζών και μεγαλοεπιχειρηματιών, χωρίς να ζητά και να παίρνει «λογαριασμό», ούτε να ενεργεί ώστε να προασπίσει τα συμφέροντα του και κατά συνέπεια των Ελλήνων πολιτών. Έτσι, αυτά δεν αποπληρώθηκαν ποτέ και ο εγγυητής, δηλαδή το δημόσιο, βρέθηκε σε δεινή θέση αλλά παρόλα αυτά δεν έπραξε τίποτα ώστε να μειώσει τη χασούρα.

Μετά και τις καταγγελίες που ακολούθησαν από δεκάδες Επιμελητήρια της χώρας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Φίλιππος Σαχινίδης ανέθεσε τη διενέργεια ανεξάρτητου ελέγχου του Γενικού Λογιστηρίου του οποίου προΐσταται, στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρο Ρακιντζή. Στο πόρισμα το οποίο προέκυψε περιγράφεται όλο το σύστημα χορήγησης των δανείων αλλά και οι «τυχεροί» παραλήπτες τους. Για παράδειγμα, ο δειγματοληπτικός έλεγχος των Επιθεωρητών έδειξε το υπουργείο Οικονομικών εξασφάλισε δάνεια ύψους πχ 1.760.000 ευρώ στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ και 22 εκατ. στη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων. Παράλληλα, όμως, αρνήθηκε να εγκρίνει δάνεια για αγρότες και επιχειρήσεις της Κρήτης, δικαιολογώντας αυτή την απόφαση επιρρίπτοντας τις ευθύνες στην αυστηρή κοινοτική νομοθεσία.


Από το έλεγχο που έγινε προέκυψε ότι:
Το κράτος μπήκε εγγυητής σε δάνεια, ακόμα και χωρίς να συνυπογράφουν την απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής οι συναρμόδιοι υπουργοί (πέραν του υπουργού Οικονομικών) οι οποίοι έπρεπε εποπτεύουν τον υπό δανειοδότηση ή πιστοδότηση φορέα «με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αμφιβολίες σχετικά με τη νομιμότητα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε».

Υπουργικές αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς να έχει προηγηθεί οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας των επιχειρήσεων που επωφελούνται, «με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αμφιβολίες με το κατά πόσο η ρύθμιση στοχεύει στην κάλυψη πραγματικών αναπτυξιακών αναγκών ή απλώς στην παράταση του χρόνου κατάπτωσης της παρασχεθείσας εγγύησης, από την οποία μάλιστα ωφελείται κυρίως το εμπλεκόμενο πιστωτικό ίδρυμα, μέσω της είσπραξης των επιπλέον τόκων».

Δίνονταν δάνεια χωρίς «εμπεριστατωμένη αξιολόγηση βιωσιμότητας των φορέων». Ακόμα όμως και αν τηρήθηκε διαδικασία αξιολόγησης βιωσιμότητας, για τις εταιρίες που δεν ελέγχονται από ορκωτό ελεγκτή-λογιστή προκύπτει θέμα εγκυρότητας των οικονομικών καταστάσεων. Αλλά και να υπήρχε Πιστοποιητικό Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή, δεν λαμβάνονταν υπόψη οι παρατηρήσεις του «οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις μειώνουν την Καθαρή Θέση της Εταιρίας».

Η διαδικασία παρακολούθησης της εξυπηρέτησης των εγγυημένων δανείων, αλλά και η παρακολούθηση της είσπραξης της υπέρ του Δημοσίου προμήθειας για το δάνειο «δεν υποστηρίζεται από το υφιστάμενο πληροφοριακό σύστημα» του υπουργείου». Το σύστημα αυτό δεν επιτρέπει την παρακολούθηση και την επικαιροποίηση των στοιχείων για τα χορηγούμενα με την εγγύηση του Δημοσίου δανείων.

Οι τράπεζες δεν εξετάζουν αν μπορούν να εισπράξουν την οφειλή από τον δανειολήπτη απευθείας (μέσω κατασχέσεων) αλλά επιλέγουν την εύκολη λύση και «προχωρούν κατευθείαν στην κατάπτωση της εγγύησης» για να τα εισπράξουν από το δημόσιο.

Δεν έχει οριστεί καν υπάλληλος για να παρακολουθεί τον ειδικό λογαριασμό «με Εγγύηση του Δημοσίου» που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Δεν μπορεί επίσης να πιστοποιηθεί τι εισπράχτηκε και τι όχι, επειδή η ΤτΕ «διεκπεραιώνει πολλές καταπτώσεις μαζί και τις εισάγει ως συνολικό ποσό στον ως άνω λογαριασμό».

Οι ανά την Ελλάδα παραλήπτες των δανείων που κατά πλειοψηφία
ήταν μεγάλες επιχειρήσεις ήταν οι εξής:

Κατηγορία Δικαιούχοι
Κτηνοτρόφοι 32.695
Πυροπαθείς 8.868
Σεισμοπαθείς 2.590
Πτηνοτρόφοι 705
Επιχειρήσεις σε Αν. Μακεδονία-Θράκη 568
Μικρομεσαίες σε όλη τη χώρα (2 δισ. μέσω ΤΕ-ΜΠΜΕ κλπ) 378
Επιχειρήσεις στη Θεσσαλία 240
Παραγωγοί γούνας -Καστοριά 205
Σταφυλοπαραγωγοί 159
Πλημμυροπαθείς 103
Καταστροφές Δεκεμβρίου 2009 37

Έχει φτάσει η ώρα λοιπόν, να εξυγιανθεί όχι μόνο το τραπεζικό σύστημα αλλά και συνολικά η ελληνική οικονομία. Ένα ερώτημα που ανακύπτει από όλα τα παραπάνω είναι πως είναι δυνατόν την ίδια ώρα που το τραπεζικό σύστημα αδυνατεί να στηρίξει την οικονομία και την κοινωνία και να χρηματοδοτήσει υγιείς επιχειρήσεις και δράσεις, να συντηρούνται με συνεχή προνομιακή αιμοδοσία δεκάδων εκατομμυρίων από τις τράπεζες θαλασσοδάνεια επιχειρηματιών και μη βιώσιμων επιχειρήσεων. Τις απαντήσεις μόνο να τις υποθέσει μπορεί κανείς...

Της Μαριάννας Ιατρίδου
από την εφημερίδα "ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΗ ΕΣΤΙΑ"

Επιμέλεια: Μπέτσκας