Καστοριά: Η γνωμοδότηση για το Φράγμα Αγίου Αντωνίου (πανοραμικές φωτογραφίες)‏

Από το τμήμα Περιβάλλοντος & Υδροοικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς γνωστοποιείται εισήγηση προς το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτ. Μακεδονίας, σχετικά με την Έκφραση απόψεων για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου με τίτλο: «Μελέτη κατασκευής φράγματος Αγίου Αντωνίου στη θέση «Λιβάδια» του αγροκτήματος Δ.Δ. Αγίου Αντωνίου του Δήμου Κορεστίων, Νομού Καστοριάς» (τοπική κοινότητα Αγίου Αντωνίου της Δημοτικής Ενότητας Κορεστείων του Δήμου Καστοριάς)

Η εισήγηση αναφέρει:

Μετά την εξέταση των στοιχείων του φακέλου της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που διαβιβάστηκε στην υπηρεσία μας με το με αρ. πρωτ. οικ. 203458/16-09-2011 έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, που έλαβε στην υπηρεσία μας αρ.πρωτ. 47666/4527/07-10-2011 και αφορούσε στη: Μελέτη κατασκευής φράγματος Αγίου Αντωνίου στη θέση με το τοπωνύμιο «Λιβάδια» του αγροκτήματος του Αγίου Αντωνίου του Δήμου Καστοριάς πρώην Δήμος Κορεστείων, του Νομού Καστοριάς» και αφού λάβαμε υπόψη μας τα καθοριζόμενα από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο καθώς και το σύνολο των σχετικών κανονιστικών διατάξεων αλλά και το γεγονός:
1. του ότι η περιοχή «επέμβασης» βρίσκεται εκτός του δικτύου των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, αλλά ούτε και τελεί υπό κανενός είδους ειδικό καθεστώς προστασίας,

2. ότι η περιοχή επέμβασης δεν διέπεται από ιδιαίτερες χωροταξικές ρυθμίσεις,

3. ότι δεν υπάρχει σχέδιο διαχείρισης για το υδατικό διαμέρισμα 09 της Δυτικής Μακεδονίας

4. το ότι δεν υπάρχουν σήμερα χρήσεις ύδατος στην ευρύτερη του έργου που να θίγονται από την κατασκευή και τη μετέπειτα λειτουργία του φράγματος.

5. το ιδιοκτησιακό καθεστώς των υπό κατάληψη εκτάσεων.

6. τη δυνατότητα της «διεύρυνσης» των χρήσεων του συγκεκριμένου έργου με σημαντικότερη αυτή της κάλυψης αναγκών δασοπυρόσβεσης.

7. το ότι το υπό μελέτη έργο αφορά την κατασκευή χωμάτινου φράγματος με κεντρικό στεγανό αργιλικό πυρήνα και ενσωματωμένο πρόφραγμα, που σκοπό θα έχει τη διακοπή της φυσικής πορείας του ρέματος με την ονομασία «Ροδόρεμα» και την ταυτόχρονη δημιουργία ταμιευτήρα για την εξασφάλιση των απαραίτητων υδάτινων πόρων για την άρδευση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων του αγροκτήματος του Αγίου Αντωνίου μέσω δικτύου μεταφοράς με τη βοήθεια της βαρύτητας,

8. ότι o αναδασμός στη συγκεκριμένη περιοχή έχει ολοκληρωθεί.

Σας γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε αντίρρηση για την έγκριση της σχετικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων εφόσον βεβαία υπάρχει η σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών με τις κάτωθι συμπληρώσεις και παρατηρήσεις:

• Πριν την έναρξη των εργασιών κατασκευής του έργου να χορηγηθούν όλες οι προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία άδειες και εγκρίσεις με δεσμευτική την άδεια εκτέλεσης έργου και αξιοποίησης υδατικών πόρων. Κατά την έκδοση των αδειών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη όλες οι υφιστάμενες απαγορεύσεις και περιορισμοί για την προστασία του υδατικού δυναμικού.

• Να ληφθεί μέριμνα για την ομαλή ενταξή του συγκεκριμένου τεχνικού στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής έτσι ώστε να αποφευχθεί στο μέτρο του δυνατού η αλλοίωση του.

• Να καθοριστεί η διαχειριστική πρακτική που θα ακολουθηθεί για την διάθεση των φυτικών ειδών που θα αποξηλωθούν από την περιοχή επέμβασης.

• Η περιβαλλοντική αδειοδότηση του συγκεκριμένου έργου δεν θα πρέπει να γίνει ανεξάρτητα των οδών πρόσβασης, του θαλάμου λήψης υλικών αλλά και του θαλάμου απόθεσης των πλεοναζόντων υλικών σε περίπτωση που απαιτηθεί τέτοιος, διότι τα τελευταία αποτελούν συνοδά έργα του κυρίως έργου.

• Να ξεκαθαριστεί ότι για την κατασκευή του κυρίως έργου ή των συνοδών δεν θα απαιτηθεί μπάζωμα χειμάρου ή ρέματος.

• Κρίνουμε σκόπιμο να προσκομιστούν στην αδειοδοτούσα υπηρεσία λεπτομερέστερα γεωλογικά και γεωτεχνικά στοιχεία για τη ζώνη θεμελίωσης του φράγματος και να τεκμηριώνεται ότι σε συνδιασμό με μέτρα στεγάνωσης (τσιμεντενέσεις) δεν υφίσταται κίνδυνος υδραυλικής υποσκαφής.

• Να προσκομιστούν στοιχεία (γεωλογικά, γεωτεχνικά εργαστηριακά ή ακόμη και μακροσκοπικά) που να τεκμηριώνεται σε υψηλό βαθμό η καταλληλότητα των υλικών των δανειοθαλάμων.

• Επίσης κρίνουμε σκόπιμο να επισημάνουμε ότι στους περιβαλλοντικούς όρους θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι προτάσεις, για τη λειτουργία του έργου καθώς και για την οργάνωση σχεδίου προειδοποίησης και εκκένωσης της κοιλάδας του Αγ. Αντωνίου, όπως αυτές περιγράφονται στη Μελέτη θραύσεως φράγματος και διόδευσης πλημμυρικού κύματος και είναι οι εξής:

1. Προτάσεις για τη λειτουργία του έργου
Θα εκπονηθεί σχέδιο παρακολούθησης του φράγματος και των αντερισμάτων του που θα προβλέπει:
- Γενικές επιθεωρήσεις
- Έκτακτες επιθεωρήσεις μετά από σεισμούς, κατά τη διάρκεια και μετά από μεγάλες πλημμύρες και μετά από απότομη μείωση της στάθμης του ταμιευτήρα.
- Μετρήσεις (γεωδαιτικές, γεωτεχνικών οργάνων, πιεζομέτρων και φρεατίων παρακολούθησης στάθμης υπογείων υδάτων)

Το σχέδιο λειτουργίας της ειδικής μονάδας επιτήρησης θα περιλαμβάνει:
- Καθορισμό των ευθυνών της
- Εκπαίδευση στη λειτουργία και συντήρηση των έργων
- Καταγραφή των μετρήσεων
- Γνώση του σχεδίου προειδοποίησης και εκκένωσης των κατοίκων των περιοχών κατάντη του φράγματος.

2. Προτάσεις για την οργάνωση σχεδίου προειδοποίησης και εκκένωσης της κοιλάδας

Σε κάθε μία από τις πιθανές περιπτώσεις κατάρρευσης του φράγματος [λόγω εσωτερικής διάβρωσης (χρόνος αντίδρασης 3 ώρες και 36 λεπτά) ή υπερχείλισης με τον ταμιευτήρα αρχικά άδειο (χρόνος αντίδρασης 4 ώρες και 20 λεπτά) ή υπερχείλισης με τον ταμιευτήρα αρχικά γεμάτο (χρόνος αντίδρασης 3 ώρες και 40 λεπτά) ή υπερχείλισης με τον ταμιευτήρα αρχικά γεμάτο και αστοχία του υπερχειλιστή στην αιχμή του πλημμυρικού φαινομένου (χρόνος αντίδρασης 42 λεπτά)], η κινητοποίηση του μηχανισμού προειδοποίησης και εκκένωσης θα πρέπει να είναι γρηγορότερη των μέγιστων χρόνων αντίδρασης που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Σε περίπτωση αδυναμίας λειτουργίας του υπερχειλιστή θα πρέπει να γίνει άμεσα η εκκένωση του φράγματος
Θα πρέπει να λειτουργεί σύστημα μέτρησης βροχοπτώσεων στη λεκάνη απορροής του ρέματος με δυνατότητα ενημέρωσης των υπεύθυνων για τη λειτουργία και την εκμετάλλευση του έργου φορέων.
Θα πρέπει να υπάρχει οργανωμένο σχέδιο απομάκρυνσης των χρηστών των περιοχών κατάληψης του πλημμυρικού κύματος προς τον οικισμό του Αγίου Αντωνίου, ο οποίος σε κανένα από τα δυσμενή σενάρια κατάρρευσης του φράγματος δεν απειλείται με κατάκλυση.

Τέλος, να ληφθεί υπόψη και να τηρηθούν οι προϋποθέσεις της με αριθμό 63231/938/14-7-2008, ΦΕΚ 1364/Β΄/08 απόφασης των Γενικών Γραμματέων των Περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας με θέμα «Περιοριστικά – απαγορευτικά και λοιπά ρυθμιστικά μέτρα για την προστασία – διαχείριση των υδατικών πόρων του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Μακεδονίας (ΥΔ09)» , καθώς μέσα στα έργα αξιοποίησης υδατικών πόρων περιλαμβάνονται και τα φράγματα και τα αρδευτικά δίκτυα για τα οποία απαιτείται άδεια εκτέλεσης έργου και άδεια χρήσης νερού.



Φωτογραφίες: giorgos.earth