Η ιερά μονή των Ταξιαρχών (έτ. 1254) στην Τσούκα, πανηγυρίζει σήμερα 8 Νοεμβρίου‏

Το ξακουστό βυζαντινό μοναστήρι των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ, Τσούκας, βρίσκεται σε απόσταση 10 χιλιομέτρων, περίπου, ανατολικά του Νεστορίου Καστοριάς. Το Μοναστήρι αυτό ιδρύθηκε κατά το έτος 1254/5, απ’ τους αυταδέλφους...
Νικηφόρο, Ιωάννη και Ανδρόνικο, τους Νετζάδες. Οι κτήτορές του επέλεξαν τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ ως Πάτρωνες Αγίους και ακαταμάχητους Προστάτες του, διότι η εντυπωσιακή και ιδιόμορφη τοποθεσία στην οποία το θεμελίωσαν (: ανάμεσα σε πελώριους βράχους, δίπλα στον μοναδικό καταρράκτη του Αλιάκμονα, κάτω από μία απρόσιτη λατρευτική σπηλιά και ολόγυρα σε μεγάλη πηγή ύδατος), θυμίζει καταπληκτικά την ανάλογη τοποθεσία των Κολοσσών (Χωνών) της Μικράς Ασίας, όπου ο Αρχάγγελος Μιχαήλ τέλεσε το περιφημότερο απ’ τα θαύματά του, το λεγόμενο «εν Χώναις θαύμα».

Η Μονή των Ταξιαρχών Τσούκας Νεστορίου λειτούργησε συνεχώς κι επιτυχώς επί 700 έτη περίπου, απ’ το 1254 κι έως το 1943. Κατ’ αυτό το μακραίωνο χρονικό διάστημα γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής, αλλά πέρασε και πολύ δύσκολες καταστάσεις, όπως φοβερές επιδρομές Τούρκων οπλοφόρων και Αλβανών ληστών. Τις επιδρομές αυτές των αλλόδοξων Τούρκων και Αλβανών, οι γενναιόψυχοι μοναχοί των Ταξιαρχών και οι λαϊκοί υπηρέτες της Μονής αγωνίστηκαν και τις ξεπέρασαν όλες επιτυχώς. Δεν μπόρεσαν όμως, δυστυχώς, ν’ αντιμετωπίσουν τις ανάλογες προσβολές κι ένοπλες εφορμήσεις των ομόδοξών μας Αυστριακών στρατιωτών της Μεραρχίας «Εντελβάις, οι οποίοι το πυρπόλησαν κατά τον Μάρτιο του 1943.

Τελευταίως έγιναν και γίνονται αρκετές προσπάθειες ν’ αναστηλωθεί και να ξαναλειτουργήσει το αναφερόμενο μοναστήρι των Ταξιαρχών. Η φήμη του απλώθηκε ξανά σε όλη την περιοχή της Καστοριάς κι ένεκα τούτου το επισκέπτονται πάρα πολλοί ευσεβείς χριστιανοί, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Μεγαλυνάριον των Ταξιαρχών
Πρόκριτοι Δυνάμεων νοερών, Μιχαήλ πρωτάρχα, και λαμπρόμορφε Γαβριήλ, συν ταις ουρανίαις, αιτείτε στρατηγίαις, ημίν καταπεμφθήναι το μέγα έλεος.

Φως της Καστοριάς