ΟΔΟΣ: Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΦΕ ΑΡΚΟΥΔΑΣ

Κύριε Διευθυντά,

Διάβασα τις επιφυλάξεις του συμπολίτη μας κ. Τσάμη σχετικά με το πρόγραμμα που εγκρίθηκε για τη «Βελτίωση των Συνθηκών Συνύπαρξης Αρκούδας και Ανθρώπου». Έχοντας εμπειρία, από ανάλογα προγράμματα προστασίας στην περιοχή της Μικρής και Μεγάλης Πρέσπας, από τη δεκαετία του 1980, και από...πρωτοποριακές επιστημονικές έρευνες που εκπονήθηκαν από την συμπατριώτισσα μας αν. καθηγήτρια οικολογίας, την κ. Μυρτώ Πυροβέτση και οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές, γνωρίζω και κατανοώ τις επιφυλάξεις του τοπικού πληθυσμού. Η όποια προστασία, όπως είχαμε από τότε επισημάνει, δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος του τοπικού πληθυσμού για να απολαμβάνουμε εμείς οι αστοί την άγρια φύση στις αραιές επισκέψεις μας στις περιοχές προστασίας.
Δε γνωρίζω την επαγγελματική ιδιότητα του κ. Τσάμη. Έχει όμως απόλυτο δίκιο όταν επισημαίνει το κύριο πρόβλημα για την επιβίωση των ζώων και μάλιστα προτείνει φυτεύσεις στους ορεινούς βιότοπους για αύξηση της επιτόπια παραγόμενης τροφής για τα ζώα.
Το γεγονός αυτό είχα επισημάνει από τον Δεκέμβρη του 2009 σε έγκυρο τοπικό έντυπο της Περιφέρειας (Πύλη Ανάπτυξης), όταν έγραφα επί λέξει:
«Τα τελευταία συχνά περιστατικά με θανάσιμους τραυματισμούς αρκούδας σε τροχαία ατυχήματα μπορούν να έχουν μια διπλή εξήγηση. Από τη μια υποδηλώνουν ότι ο πληθυσμός τους έχει ανακάμψει και επομένως οι προσπάθειες των φορέων που ανέλαβαν την προστασία της φαίνεται να στέφονται από επιτυχία. Από την άλλη, αποκαλύπτει μια αδυναμία μας στην εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων προστασίας. Την έλλειψη πρόνοιας για τη διασφάλιση τροφής στα ενδιαιτήματά της.

Τελευταία, ολοένα και περισσότερα μέλη των τοπικών κοινωνιών, στις περιοχές διαβίωσης της αρκούδας, συναντούν ενήλικα άτομα ή υφίστανται τις ζημιές από την προσπάθεια των ζώων να εξασφαλίσουν την αναγκαία τροφή. Φίλος, που διατηρεί καρυδεώνα στο Νομό Καστοριάς, μου έλεγε πως το πρωί μάζευε αυτός τα καρύδια και το βράδυ η αρκούδα! Το ποιος μάζεψε περισσότερα, είναι άγνωστο!.
Τα περιστατικά αυτά αναμένεται να αυξηθούν σε συχνότητα και ένταση τα επόμενα χρόνια γεγονός που θα φέρει σε αντιπαράθεση τις τοπικές κοινωνίες με τις Οικολογικές Οργανώσεις και την Ελληνική Πολιτεία. Η καθιέρωση αποζημιώσεων με τις χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες που τις συνοδεύουν, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Το λένε και οι ίδιοι. «Από τη ζημιά, δεν είναι δυνατόν να βγάλεις κέρδος». Δεν είναι δυνατόν όμως, ο τοπικός πληθυσμός να υφίσταται στην ουσία το κόστος προστασίας και επιβίωσης αυτού του σπάνιου είδους.

Πριν οι σχέσεις φθάσουν σε φάση οξείας έντασης, απαιτείται η εφαρμογή ενός προγράμματος στα ενδιαιτήματά της με τη φύτευση καρποφόρων δένδρων που θα προσφέρουν την αναγκαία τροφή (μηλιές, κερασιές, καστανιές, καρυδιές, αχλαδιές, μύρτιλα, ιπποφαές, κρανιές, κ.ά.). Μάλιστα σε αυτά τα προγράμματα φύτευσης και περιποίησης μπορεί να απασχοληθεί ο τοπικός πληθυσμός. Έτσι θα προσφέρουμε εισόδημα σε έναν πληθυσμό που δοκιμάζεται ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο, θα διασφαλίσουμε διατροφική επάρκεια στα ζώα και θα μειώσουμε την ανάγκη τους να μετακινηθούν κοντά στις περιοχές των οικισμών και των καλλιεργούμενων γεωργικών εκτάσεων, με συνέπεια να αποφεύγονται οι τριβές ή ακόμη και οι θανατώσεις ζώων».
Η τοποθέτηση ηλεκτρονικών πομπών και η παρακολούθηση των κινήσεων μερικών ατόμων από τον πληθυσμό των ζώων, πολύ λίγα μπορεί να προσφέρει στη μακροχρόνια προστασία του είδους, εκτός από κάποια επιστημονική δημοσίευση των συντακτών της πρότασης. Προτείνουμε την άμεση αναθεώρηση ή επέκταση του προγράμματος ώστε να αντιμετωπιστούν τα επείγοντα και ζωτικά προβλήματα της προστασίας του απειλούμενου σπάνιου είδους.

Γεώργιος Α. Δαουτόπουλος
Καθηγητής Γεωπονίας ΑΠΘ
daoutop@agro.auth.gr

odos-kastoria.blogspot.com