Παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών

Η 26η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών και της παράνομης διακίνησής τους από το 1987 με πρωτοβουλία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη για τις επιπτώσεις από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και της παράνομης διακίνησής τους.

Ο όρος «ναρκωτικά» πιστεύεται ότι δόθηκε από τον...Γαληνό, το δεύτερο σπουδαιότερο ιατρό της Αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη και τελευταίο χρονικά από όλους τους σημαντικούς ιατρούς του ελληνορωμαϊκού κόσμου, για να περιγράψει δραστικές ουσίες που μουδιάζουν ή νεκρώνουν, προκαλώντας απώλεια αισθήσεων ή παράλυση.

Τι είναι τα ναρκωτικά :

Τα ναρκωτικά είναι ουσίες που επιδρούν στον εγκέφαλο και γι' αυτό προκαλούν εθισμό. Ορισμένα φάρμακα επίσης επιδρούν στον εγκέφαλο, όπως για παράδειγμα φάρμακα για την επιληψία, αλλά δεν λαμβάνονται από τους χρήστες γι' αυτό το λόγο, για την θεραπευτική τους δηλαδή λειτουργία. Μιλάμε για «ναρκωτικά» όταν χρησιμοποιεί κανείς αυτές τις ουσίες με σκοπό να βρεθεί κάτω από τη επήρεια τους.

Τα ναρκωτικά μπορούν να διακριθούν σε ομάδες με διάφορους τρόπους: για παράδειγμα νόμιμες (νομικά αποδεκτές) και παράνομες (απαγορευμένες) ουσίες. Το αλκοόλ και ο καπνός είναι νόμιμα. Το χασίς, η κοκαΐνη, οι αμφεταμίνες, το XTC και η ηρωίνη είναι παράνομα.

Η κατηγοριοποίηση :

Η πιο συχνή κατηγοριοποίηση είναι αυτή που βασίζεται στις συνέπειες που έχει η κάθε ναρκωτική ουσία στην ανθρώπινη συνείδηση. Αυτό διακρίνει τα ναρκωτικά σε 3 κατηγορίες:

Ναρκωτικά που κατευνάζουν και ηρεμούν, όπως για παράδειγμα το αλκοόλ, τα οπιούχα, τα ηρεμιστικά, η μορφίνη και η ηρωίνη

Ναρκωτικά που διεγείρουν ή δίνουν ενέργεια και ναρκωτικά που αλλάζουν την αντίληψή σου, όταν , για παράδειγμα, βλέπεις και ακούς πράγματα με έναν διαφορετικό τρόπο απ ότι πραγματικά είναι, όπως για παράδειγμα η καφεΐνη, η νικοτίνη, το XTC, η κοκαΐνη και οι αμφεταμίνες.

Τα ναρκωτικά που τροποποιούν την αντίληψη, όπως για παράδειγμα το LSD και σε ισχυρές και μεγάλες ποσότητες το χασίς και η φούντα (χόρτο).

Τα περισσότερα ναρκωτικά εντάσσονται σε αυτές τις κατηγορίες, ενώ κάποια ναρκωτικά είναι πιο δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν. Το χασίς επί παραδείγματι, συνήθως χρησιμοποιείται εξαιτίας των καταπραϋντικών του συνεπειών, αλλά μπορεί να προκαλέσει και αλλαγές στην αντίληψη.

Η διακίνηση παγκοσμίως

Σύμφωνα με τα στοιχεία της INCB (International Narcotics Control Board), η Δυτική Αφρική αναδεικνύεται ως ένας από τους σημαντικότερους κόμβους διακίνησης κοκαΐνης από τη Λατινική Αμερική στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την Έκθεση, σχεδόν το 27% της κοκαΐνης που καταναλώνεται στην Ευρώπη σε ετήσια βάση έχει περάσει από τη Δυτική Αφρική.

Η κάνναβη παραμένει η πιο διαδεδομένη ουσία χρήσης στην Αφρική και εκτιμάται ότι πάνω από 42 εκατομμύρια άνθρωποι στην περιοχή κάνουν χρήση.

Η Κεντρική Αμερική παραμένει βασική οδός διακίνησης παράνομων ουσιών από τη Νότια Αμερική στη Βόρεια και στην Ευρώπη, και η Νότια Αμερική ο μεγαλύτερος παραγωγός φύλλων κόκας.

O Καναδάς αποτελεί βασικό προμηθευτή ecstasy που καταναλώνεται εγχώρια, αλλά και στις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Στις ΗΠΑ παραμένει το πρόβλημα της κατάχρησης συνταγογραφούμενων φαρμάκων, με τον αριθμό των χρηστών να είναι αυτή τη στιγμή μεγαλύτερος από το συνολικό αριθμό των ατόμων που κάνουν χρήση κοκαΐνης, ηρωίνης, παραισθησιογόνων, έκσταση και εισπνεόμενων.

Τα συνταγογραφούμενα είναι η δεύτερη πιο διαδεδομένη κατηγορία ναρκωτικών, με πρώτη την κάνναβη. Το 2007 περίπου 16,6 εκατομμύρια άνθρωποι (το 6,6% του πληθυσμού) ανέφερε κατάχρηση συνταγογραφούμενων τον περασμένο χρόνο.

Στις ΗΠΑ οι θάνατοι και τα περιστατικά υπερβολικής δόσης που σχετίζονται με τη μεθαδόνη αυξήθηκαν ραγδαία, κατά 390%, από το 1999-2004, ενώ η τάση αυτή φαίνεται να παραμένει. Το 2007 εκτιμάται ότι 35,7 εκατομμύρια άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες δηλ. το 14,4% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 12 ετών, έκαναν χρήση παράνομων ναρκωτικών.

Γενικότερα. στις περισσότερες χώρες της Ασίας η χρήση οπιούχων συνεχίζει να είναι διαδεδομένη, ενώ σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες στην ενέσιμη χρήση οφείλονται τα υψηλά ποσοστά μετάδοσης του HIV.

Στην Ωκεανία, συνεχίζεται η παράνομη καλλιέργεια της κάνναβης, ενώ η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στις περισσότερες χώρες.

Η Ευρώπη, από την άλλη, παραμένει η μεγαλύτερη αγορά χασίς αλλά αποτελεί και τη δεύτερη αγορά κοκαΐνης και οπιούχων παγκοσμίως. Η ηρωίνη που διακινείται στις παράνομες αγορές προέρχεται από το Αφγανιστάν μέσω της βαλκανικής οδού ή μέσω του δρόμου του μεταξιού, ενώ μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης φτάνουν από τη Νότια Αμερική συχνά μέσω της Δυτικής Αφρικής.

Η κάνναβη παραμένει η πιο διαδεδομένη ουσία χρήσης στην Ευρώπη. Περίπου 71 εκατομμύρια άνθρωποι (ηλικίας 15-64) έχουν δοκιμάσει την ουσία κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Τέλος, μια νέα τάση στη διακίνηση των παράνομων ουσιών αποτελεί το εμπόριο κοκαΐνης μέσω των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερη κοκαΐνη μεταφέρεται στις παράνομες αγορές της Δυτικής Ευρώπης μέσω της λεγόμενης βαλκανικής οδού, της οδού που παραδοσιακά αξιοποιούταν στη διακίνηση οπιούχων.

Η χρήση οπιούχων αυξήθηκε στη Ρωσική Oμοσπονδία και σε άλλες χώρες της Ανατολικής καθώς και σε χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης κατά μήκος της βαλκανικής οδού. Στη Ρωσική Oμοσπονδία εντοπίστηκαν πάνω από τα μισά παράνομα εργαστήρια αμφεταμίνης σε σχέση το συνολικό αριθμό των εργαστηρίων που εντοπίστηκαν σε όλη την Ευρώπη.

Στην Ελλάδα :

Το προφίλ του χρήστη :

Από το προφίλ του χρήστη προκύπτουν δύο βασικά συμπεράσματα. Πρώτον, η κάνναβη αποτελεί την κύρια ουσία έναρξης για το 83,6%, ενώ σε ηλικία 19 ετών περίπου, σημειώνεται το πέρασμα στην ηρωίνη, συστηματική χρήση της οποίας κάνει ένα ποσοστό της τάξεως του 84,6%.

Καθημερινή χρήση της ουσίας κάνει το 54,2%, το 69,1% τη χρησιμοποιεί ενέσιμα, ενώ το 37,7% μοιράζεται τη σύριγγα με άλλους χρήστες.

Οι 8 στους 10 χρήστες είναι άνδρες, ελληνικής υπηκοότητας, ηλικίας 25 ετών και διαμένουν με την οικογένειά τους. Ένα ποσοστό της τάξεως του 50% έχουν αποταθεί σε κέντρα απεξάρτησης, ωστόσο για τους 7 στους 10 που απευθύνονται στο ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων) είναι η πρώτη φορά, που ζητούν βοήθεια για απεξάρτηση.

Τι είναι το ΚΕΘΕΑ :

Το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) είναι ο πρώτος οργανισμός που συστάθηκε στην Ελλάδα για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της τοξικοεξάρτησης, διαθέτει περισσότερες από 70 μονάδες σε όλη την Ελλάδα, αποτελεί έναν από τους βασικούς φορείς εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αντιμετώπιση της Εξάρτησης από Ουσίες και είναι σύμβουλος οργανισμός του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου (ΕCOSOC) του Ο.Η.Ε. σε θέματα ναρκωτικών.

Σκοπός των δράσεών του είναι να παρέμβει στους αιτιολογικούς παράγοντες που οδηγούν στην χρήση και κατάχρηση των ψυχοδραστικών ουσιών.

Στο ΚΕΘΕΑ ανήκουν τα θεραπευτικά προγράμματα : ΙΘΑΚΗ, ΣΤΡΟΦΗ, ΕΞΟΔΟΣ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, ΔΙΑΒΑΣΗ, ΝΟΣΤΟΣ, ΕΞΕΛΙΞΙΣ, ΑΡΙΑΔΝΗ, ΠΛΕΥΣΗ, ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ, ΜOSAIC, ΑΝΑΔΥΣΗ, ΚΙΒΩΤΟΣ, Εφήβων Βόλου ΠΙΛΟΤΟΣ, Εφήβων Πάτρας ΟΞΥΓΟΝΟ, Εφήβων Πειραιά ΕΞΑΝΤΑΣ, ΑΛΦΑ και οι τομείς : Έρευνας και Εκπαίδευσης.
cosmo.gr