Έμφυτο το αίσθημα της δικαιοσύνης

«Δύο πράγματα με γεμίζουν δέος: Ο έναστρος ουρανός πάνω από μένα και ο ηθικός νόμος μέσα μου (η συνείδηση)».

Με αυτή τη φράση ο Γερμανός φιλόσοφος Εμμανουήλ Καντ αποτύπωνε μια αλήθεια που έρχεται σήμερα να αποδείξει η επιστήμη: ο ηθικός νόμος, και συγκεκριμένα το αίσθημα της δικαιοσύνης, είναι ενσωματωμένος στην ίδια τη φύση του ανθρώπου.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα Σουηδών επιστημόνων... από το Τμήμα Νευροεπιστήμης του διάσημου Ινστιτούτου Καρολίνσκα και της Σχολής Οικονομικών της Στοκχόλμης, ο εγκέφαλος του ανθρώπου διαθέτει ενσωματωμένους έμφυτους μηχανισμούς δικαιοσύνης, οι οποίοι πυροδοτούν αυτόματες αντιδράσεις απέναντι σε όποιον τα θέλει όλα δικά του και αρνείται να μοιραστεί τα αγαθά.

Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής την δρα Καταρίνα Γκόσπικ, διεξήγαγε πειράματα με 35 εθελοντές, καταγράφοντας = τις εγκεφαλικές αντιδράσεις τους μέσω της τεχνικής της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI). Τα πειράματα αφορούσαν «παίγνια» οικονομικής δικαιοσύνης ανά ζεύγη, κατά τα οποία ο ένας από τους δύο συμμετέχοντας συμπεριφερόταν άδικα ως προς την μοιρασιά των χρημάτων.

Τα ευρήματα επιβεβαίωσαν την ενστικτώδη αντίδραση του ανθρώπου ενάντια σε εκείνους που λειτουργούν άδικα και βλάπτουν τα συμφέροντα της ομάδας και, κατ' επέκταση, της ευρύτερης κοινωνίας.

Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, η περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τις γρήγορες οικονομικές αποφάσεις και τις αντιδράσεις σε αυτές, είναι η αμυγδαλή, μια αρχαιότερη εξελικτικά και πιο «πρωτόγονη» περιοχή του εγκεφάλου, η οποία ελέγχει τα ένστικτα του φόβου και θυμού. Με άλλα λόγια, το αίσθημα οικονομικής δικαιοσύνης πηγάζει από την ίδια περιοχή του εγκεφάλου απ' όπου προέρχονται δύο από τα βασικότερα ένστικτα του ανθρώπου.

Για να μελετήσουν περαιτέρω το θέμα, οι ερευνητές χορήγησαν στους εθελοντές είτε αγχολυτικό ηρεμιστικό φάρμακο, είτε πλασέμπο. Όσοι πήραν το πραγματικό ηρεμιστικό, εμφάνισαν μικρότερη ενεργητικότητα στην αμυγδαλή και - καθώς είχαν κατευναστεί οι άμεσες συναισθηματικές αντιδράσεις τους- αποδείχτηκε ότι ήσαν διατεθειμένοι πλέον να αποδεχτούν μια άδικη κατανομή των χρημάτων στη διάρκεια των πειραμάτων, παρόλο που, όταν ερωτώντο σχετικά, συνέχιζαν (νοητικά) να θεωρούν άδικη την μοιρασιά.

Αντίθετα, όσοι είχαν πάρει απλώς εικονικό φάρμακο και η αμυγδαλή του εγκεφάλου τους συνέχιζε να λειτουργεί κανονικά, είχαν σταθερά επιθετική αντίδραση εναντίον εκείνων που ήσαν άδικοι στην μοιρασιά και ήθελαν να τους τιμωρήσουν για την αδιαφορία τους προς τους άλλους. Μάλιστα, παρατηρήθηκε μια διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα, καθώς οι άνδρες ήσαν σχετικά πιο επιθετικοί σε φαινόμενα οικονομικής αδικίας σε σχέση με τις γυναίκες.

Πηγή: naftemporiki.gr