Η ΕΡΤ στην εποχή της κρίσης

Γράφει ο Κοσμάς Χρήστος

Μία από τις θετικές πρωτοβουλίες της προηγούμενης κυβέρνησης ήταν ο εξορθολογισμός της ΕΡΤ. Τουλάχιστον σε επίπεδο προθέσεων και σχεδιασμών. Ο τότε Υπουργός Επικρατείας, κ. Μόσιαλος εμφανίζονταν διατεθειμένος να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές στους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας. Κορωνίδα στους σχεδιασμούς του ήταν η αναστολή λειτουργίας του ενός εκ των τριών δημόσιων καναλιών, της ΕΤ1. Ανάλογη τύχη επιφυλάσσονταν και για το περιοδικό Ραδιοτηλεόραση. Για τα υπόλοιπα μέσα (ΝΕΤ, ΕΤ3, ΕΡΑ, Περιφερειακοί σταθμοί) προβλέπονταν εκτενείς παρεμβάσεις που θα διαμόρφωναν ένα νέο περιβάλλον.

Οι αλλαγές στην ΕΡΤ υπαγορεύονταν και κινούνταν εντός του πλαισίου της αναγκαίας εξυγίανσης των δημοσίων οικονομικών. Άμεσος στόχος ήταν και παραμένει η περιστολή των δημοσίων δαπανών. Ιδιαίτερα της κρατικής σπατάλης σε τομείς που η παρουσία του κράτους αποτελεί αντικείμενο έντονης αμφισβήτησης. Πολύ δε περισσότερο όταν δαπανούνται υπέρογκα ποσά που προέρχονται από τη φορολόγηση των πολιτών. Ειδικότερα, από την υποχρεωτική καταβολή των ανταποδοτικών τελών για την ΕΡΤ μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, που αριθμητικά αντιστοιχεί σε 300.000.000 ευρώ ετησίως.

Η οικονομική κρίση έφερε έντονα στο προσκήνιο την ανάγκη περικοπών στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής. Οι οριζόντιες και μεγάλες περικοπές στα εισοδήματα των πολιτών, σε συνδυασμό με τη φοροκαταιγίδα των τελευταίων ετών, δεν άφησαν ανεπηρέαστη ούτε την ΕΡΤ που γινόταν όλο και πιο έντονα στόχος επικρίσεων για σειρά αφορμών και ζητημάτων. Οι στρατιές υπαλλήλων και συμβασιούχων, οι ρουσφετολογικές προσλήψεις και τοποθετήσεις ημετέρων, οι υψηλές αμοιβές, οι μεγάλες σπατάλες ήταν μερικά μόνο αντικείμενα σφοδρής κριτικής από διάφορες πλευρές. Ως απόρροια όλων αυτών ήρθαν οι διακηρύξεις του πρώην Υπουργού Επικρατείας.

Όμως η συνέχεια δεν επιβεβαίωσε τις Υπουργικές δεσμεύσεις, τουλάχιστον του προηγούμενου Υπουργού. Η αλλαγή που σημειώθηκε στο αρμόδιο Υπουργικό χαρτοφυλάκιο στάθηκε ικανή καταρχήν για να παγώσουν και μετά για να ανατραπούν όλα όσα μέχρι τότε σχεδιάζονταν. Ή ακριβέστερα για να παραμείνουν όπως ακριβώς είναι επί χρόνια. Η αλλαγή του Υπουργού και κυρίως οι εκάστοτε προσωπικές απόψεις αποδείχθηκαν για ακόμη μία φορά καθοριστικότατες για την εφαρμοζόμενη πολιτική.

Πριν από λίγες ημέρες η διοίκηση της ΕΡΤ αποφάσισε να μην αλλάξει τίποτα. Ανακοίνωσε πως τα 3 δημόσια τηλεοπτικά κανάλια παραμένουν και συνεχίζουν τη λειτουργία τους με το χαρακτήρα που έχουν, ενισχυμένα μάλιστα με νέες παραγωγές και αντίστοιχα προγράμματα. Ακόμη, το περιοδικό Ραδιοτηλεόραση συνεχίζει να εκδίδεται κανονικά. Κι όλα αυτά κατόπιν σχετικής ειδική μελέτης. Ύστερα αναρωτιέται κανείς, χρειάζονταν η σύνταξη μελέτης για να καταλήξουν οι διοικούντες της ΕΡΤ πως πρέπει να αφήσουν τα πράγματα ως έχουν και πόσο στοίχησε αυτή η διαφώτιση; Απάντηση δεν νομίζω να περιμένετε ότι θα λάβουμε.

Αντιθέτως, ίσως οι διοικούντες υποστηρίξουν πως είναι αναγκαία η δημόσια τηλεόραση και ραδιοφωνία. Η λειτουργία τους είναι απαραίτητη ως αντίβαρο στα ιδιωτικά μέσα μαζικής επικοινωνίας. Οι λόγοι συνοψίζονται κυρίως στη διάσταση του περιεχομένου, της αποστολής και της ποιότητας των προγραμμάτων, με τα δημόσια να διασφαλίζουν και να εξυπηρετούν σειρά κριτηρίων. Την ώρα που τα ιδιωτικά μέσα ως απόλυτο και κυρίαρχο κριτήριο έχουν την τηλεθέαση και τον διαφημιστικό χρόνο που σημαίνει περισσότερα λεφτά στο ταμείο. Χωρίς να παραγνωρίζεται η πτυχή της ενδεχόμενης διαπλοκής και της εξυπηρέτησης ιδιοτελών συμφερόντων και αντίστοιχων σκοπιμοτήτων. Συνεπώς, η παρουσία των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών σταθμών είναι άκρως αναγκαία και ουσιώδης.

Δεν θα διαφωνήσω με την παραπάνω θέση, αλλά δεν σημαίνει πως πρέπει να διαιωνίζεται απαράλλακτη η παρούσα κατάσταση που επικρατεί στην ΕΡΤ. Η αποστολή της δημόσιας τηλεόρασης και της ραδιοφωνίας μπορεί να εκτελεσθεί και με τη λειτουργία λιγότερων των σημερινών σταθμών. Η έκδοση της Ραδιοτηλεόρασης δημοσία δαπάνη, όχι μόνο δεν είναι απαραίτητη, αλλά στις εποχές μας ίσως αποτελεί και πρόκληση. Η αναδιάρθρωση των κεντρικών και των περιφερειακών σταθμών πρέπει να προχωρήσει άμεσα. Οι δαπάνες να περιοριστούν ριζικά. Έτσι θα απαιτούνται λιγότεροι πόροι για τη λειτουργία της ΕΡΤ. Λιγότερα έξοδα και βάρη για τους Έλληνες πολίτες που θα δουν μετά από καιρό κάποιον φόρο ή ένα τέλος να μειώνεται.