Κάθε χώρα έχει το ποδόσφαιρο που της αξίζει, του Στέλιου Κούλογλου

Ως το πιο λαϊκό άθλημα, το ποδόσφαιρο εκφράζει τη νοοτροπία και την κουλτούρα μιας χώρας.

Οι Αργεντίνοι και οι Βραζιλιάνοι παίζουν σαν να χορεύουν. Οι Γερμανοί είναι οι πιο οργανωμένοι απ’ όλους, δεν αφήνουν τίποτα στη τύχη και δεν το βάζουν κάτω, ακόμη κι αν χάνουν με δυο γκολ 5 λεπτά πριν λήξει το ματς. Πoλλά παιχνίδια συμβολίζουν και την πολιτική πραγματικότητα ή είναι επηρεασμένα από την πολιτική συγκυρία: οργανώνοντας το τελευταίο Μουντιάλ,η Νότια Αφρική προσπάθησε να ενώσει τους κατοίκους της χώρας που παραμένουν διχασμένοι λόγω των μεγάλων κοινωνικών και φυλετικών διαφορών. Όταν το 1990 στο γήπεδο του Ζάγκρεμπ οι Κροάτες φίλαθλοι γιούχαραν τον Εθνικό Ύμνο πριν από έναν αγώνα της Εθνικής (της ενιαίας τότε) Γιουγκοσλαβίας, οι πιο οξυδερκείς παρατηρητές κατάλαβαν ότι η διάλυση της χώρας ήταν αναπόφευκτη.

Το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα είναι επίσης χαρακτηριστικό παράδειγμα. Δεν είναι άσχετη με την τότε κατάσταση της χώρας, η κατάκτηση του Euro το 2004. Η Ελλάδα ετοίμαζε σε κλίμα αισιοδοξίας τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ξεπερνούσε τον επαρχιωτισμό της: δεχόταν να παίρνει οδηγίες από ένα Γερμανό προπονητή, ενώ ο κορμός της Εθνικής Ομάδας αποτελείτο από παίκτες που έπαιζαν, για πρώτη φορά τόσοι πολλοί, σε ευρωπαϊκές ομάδες. Το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε τα αίσχη που επαναλαμβάνονται σχεδόν κάθε Κυριακή και αποθεώθηκαν στο τελευταίο ντέρμπι της ντροπής Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού είναι απόλυτα συμβατό με τη γενικότερη κατρακύλα της χώρας. Έχουμε ένα διαιτητή που μυρίζει διαφθορά (εκτός κι αν πάσχει από μυωπία) και κάνει ότι θέλει αλλοιώνοντας το αποτέλεσμα. Αλλά μήπως, από την εξουσία μέχρι τον τελευταίο μπαχαλάκια, ο καθένας δεν κάνει πλέον ότι του κατέβει παραβιάζοντας όλους τους κανόνες; Ένα αγριεμένο πλήθος που παρότι νίκησε η ομάδα του εισβάλλει στο γήπεδο μετά το τέλος ξυλοκοπώντας τους άλλους παίκτες. Αλλά μήπως 15 μέρες πριν, χούλιγκαν της ίδιας ομάδας (όχι ότι των άλλων είναι καλύτεροι) δεν τα ‘καναν γυαλιά-καρφιά στο Θέατρο Τέχνης επειδή είχε ανεβάσει ένα έργο που στον τίτλο του είχε τη λέξη ΠΑΟΚ; Μια παράλυτη, στραβή δικαιοσύνη που προφυλακίζει μια νεαρή κοπέλα χωρίς καμιά ένδειξη ενοχής, επειδή απλώς είναι αναρχική, αλλά δεν έχει τιμωρήσει παραδειγματικά ούτε έναν απ’ αυτούς που τα σπάνε κάθε Σαββατοκύριακο στα γήπεδα. Και που φυσικά ούτε καν διανοείται να τα βάλει με τους ισχυρούς παράγοντες που υποκινούν τη βια ή "δεν έχουν πλήρη εικόνα", όπως την Κυριακή ο πρόεδρος του Ολυμπιακού. (Το γεγονός ότι ως χώρα πάμε κατά διαόλου αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ήδη νοσταλγούμε τον κ. Κόκκαλη).

Ένας άλλος παραλληλισμός με τα συμβαίνοντα στη χώρα είναι και το σύνδρομο του "Τιτανικού" που έχει καταλάβει τους ποδοσφαιρικούς παράγοντες. Ενώ όλα τα προηγούμενα φαινόμενα -και πολλά άλλα που θα χρειαζόταν τόμος για να γραφούν- διώχνουν το κόσμο από τα γήπεδα και κυρίως στέλνουν την αξιοπιστία του ελληνικού πρωταθλήματος στο ναδίρ, οι "παράγοντες" δεν έχουν στο νου τους παρά μόνο πως θα κερδίσουν την επόμενη Κυριακή, με όλα τα μέσα. Είναι κάτι σαν τις ελληνικές εφημερίδες που, αντί να συνεννοηθούν, εξακολουθούν να πουλούν Dvd παρότι η πρακτική τις σπρώχνει στο γκρεμό. Ή σαν τους πολιτικούς που αλληλοκατηγορούνται στη Βουλή για το ποιο κόμμα έκλεψε περισσότερο, αδυνατώντας να καταλάβουν ότι από την αντιπαράθεση κανένας τους δεν βγαίνει κερδισμένος. Γιατί μπορεί ο Παναθηναϊκός να αποδυναμωθεί αν φύγει ο Σισέ -και γιατί να μείνει άλλωστε ο άνθρωπος ντριμπλάροντας κάθε Κυριακή φωτοβολίδες. Αλλά σε λίγο κανένας παίκτης διεθνών αξιώσεων δεν θα έρχεται να παίξει και στον Ολυμπιακό, τον Παναθηναϊκό, την ΑΕΚ ή τον ΠΑΟΚ και σε ένα πρωτάθλημα-ξεφτίλα όπως το ελληνικό. Εκεί εκεί στην τρίτη εθνική, μαζί με την Παραγουάη και το Τζιμπουτί. (Και να με συμπαθάνε οι συμπαθείς χώρες γιατί σίγουρα εκεί τα πράγματα θα είναι καλύτερα)

Από αισθητική άποψη, σαν εμφάνιση δηλαδή, οι περισσότεροι πρόεδροι των ελληνικών ποδοσφαιρικών ομάδων πάνε χέρι χέρι με την ασχήμια της χώρας: αν ήταν αντικείμενα θα ήταν πολυκατοικία, rooms to let ή σκυλάδικο με Βουλγάρες προσεχώς. Άλλωστε το "επάγγελμα πρόεδρος ΠΑΕ" είναι κάτι που μόνο στην Ελλάδα ανθεί σε τέτοια έκταση. Υπάρχουν άνθρωποι που πηγαίνουν από ομάδα σε ομάδα παριστάνοντας τον πρόεδρο, ξεπλένοντας μαύρο χρήμα,αποκτώντας δωρεάν στρατούς πιστών χουλιγκάνων, εξασφαλίζοντας κοινωνική αποδοχή, γκόμενες και ενίοτε ασυλία από τη Δικαιοσύνη. (Όπως ο πρόεδρος ποδοσφαιρικής ομάδας που βγήκε από τη φυλακή λόγω υγείας και καπνίζει το πούρο του κάθε Κυριακή στην εξέδρα). Από κοντά και ένας αθλητικός τύπος, στην πλειοψηφία του εμετικός: τον Φίλιππο Συρίγο, που δεν ανήκει σε αυτή τη κατηγορία, πήγαν να τον σκοτώσουν πριν μερικά χρόνια, αλλά η αστυνομία ακόμη να βρει τους δράστες, είναι βλέπετε και η απειλή από τη Συνωμοσία των Πυρήνων της Φωτιάς... Το πόσο μεγάλη διαφθορά υπάρχει, πόσα παιχνίδια στήνονται με συμμετοχή παραγόντων, διαιτητών, τύπου στις μικρότερες κατηγορίες, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ξεπερνάει κάθε φαντασία. Πρόκειται για μια πληγή που πυορροεί μολύνοντας με το πνεύμα της διαφθοράς ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Ήρθε λέει προχθές στην Ελλάδα επιτροπή της ΟΥΕΦΑ για κάποια στημένα παιχνίδια. Σιγά το πράγμα. Το δύσκολο εδώ είναι να βρεις ποια παιχνίδια ΔΕΝ είναι στημένα.

Το πιο εξοργιστικό όμως απ’ όλα είναι η στάση της πολιτικής εξουσίας. Η οποία, ενώ έχει στα χέρια της όλα τα ατού -και κυρίως τα έσοδα του ΟΠΑΠ γιατί οι τύποι είναι και κρατικοδίαιτοι- όχι μόνο ανέχεται τα φαινόμενα αλλά και συμπλέει μαζί τους, για καμιά ψήφο. Σε πλήρη αδυναμία να αντιληφθεί ότι η διαφθορά, η ανομία, η παρανομία, η φοροδιαφυγή, ο στρουθοκαμηλισμός της ελληνικής κοινωνίας που δεν μπορεί να δει κατάματα τα προβλήματα της, η κακογουστιά, όλα τα κακά εδώ ανθούν και επειδή το ποδόσφαιρο είναι λαϊκό άθλημα διαδίδονται σαν καρκινικά κύτταρα σε όλη την κοινωνία. Κανονικά, αφού οι παράγοντες δεν θέλουν -ούτε μπορούν, λόγω δείκτη ευφυΐας- να καταλάβουν, οι κυβερνήσεις θα έπρεπε εδώ και χρόνια να τους έχουν βάλει τα δυο πόδια σε ένα παπούτσι. Θα έπρεπε να είχε ήδη σταματήσει η κρατική χρηματοδότηση στις ομάδες που καλλιεργούν τη βία, θα έπρεπε να είχαν εφαρμοσθεί όλα τα μέτρα που πέτυχαν σε άλλες χώρες με παράδοση χουλιγκανισμού, όπως η Μεγάλη Βρετανία.

Κανονικά, μετά απ’ όσα έγιναν τη Κυριακή (και θα ξαναγίνουν με υπαιτιότητα οπαδών και παραγόντων κάποιας άλλης ομάδας) το πρωτάθλημα θα έπρεπε να είχε διακοπεί, τουλάχιστον προσωρινά. Γιατί, μεταξύ των άλλων, με την υπάρχουσα κοινωνική κρίση, είναι πολύ πιθανό να θρηνήσουμε θύματα. Αντί γι’ αυτό το αρμόδιο υπουργείο ανακοίνωσε ότι θα βάλει προσεχώς σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της βίας. Καθόλου παράξενο: εκτός από το ποδόσφαιρο, κάθε χώρα έχει και τη κυβέρνηση που της αξίζει...