Τα 30 χρόνια Ε.ΔΗ.ΚΑ. και οι συμπεριφορές

Του Λεωνίδα Πουλιόπουλου


Η ιστορική καταγραφή κατά την άποψή μας, δεν έχει σαν στόχο να καταγράψει μόνο γεγονότα, ενέργειες, συμπεριφορές κλπ., αλλά έχει σκοπό να επισημάνει, λάθη παραλείψεις σκοπιμότητες να κάνει ακόμη και κριτική, όχι κυρίως στα πρόσωπα αλλά σε... συμπεριφορές των προσώπων, που πρόσφεραν ή έβλαψαν, εκών άκων, το κοινωνικό σύνολο, έτσι ώστε οι επόμενες γενεές που έχουν δίψα και όρεξη να διαβάσουν να μάθουν και να διδαχθούν από τις εμπειρίες του παρελθόντος, να γίνουν καλύτερες, αποδοτικότερες, αποτελεσματικότερες, ικανότερες και σοφότερες.

Με αυτό το βασικό σκεπτικό τη λογική και όχι μόνο, θεώρησα σκόπιμο, να καταγράψω αυτό το μικρό αφιέρωμα για την ίδρυση ενός επιχειρηματικού φορέα, που γέννησε πολλές προσδοκίες κυρίως στους μικρομεσαίους γουνοποιούς και ακούει στο όνομα ΕΔΗΚΑ αε.

Πέρασαν 30 χρόνια από την ίδρυση ενός επιχειρηματικού φορέα της γούνας, ο οποίος όμως δυστυχώς, δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες, όχι μόνο των ιδρυτών και οραματιστών του, αλλά και της πλειοψηφίας του γουνοποιών, αφού δεν ακολούθησε τα πατήματα των λίγων πετυχημένων συνεταιρισμών που υπάρχουν στην πατρίδα μας, παρά του ότι υπήρξε γενναιόδωρη υποστήριξη από την κοινωνία και τους φορολογούμενους πολίτες. Αφού για την κατασκευή των εγκαταστάσεων στην χλόη επιβαρύνθηκε ο Έλληνας και Ευρωπαίος φορολογούμενος με μερικά δις δραχμές ή δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, όταν άλλες συνεταιριστικές εταιρίες του νομού δανείστηκαν για να κατασκευάσουν τις εγκαταστάσεις τους με ότι αυτό συνεπάγεται. Υπήρξε χρηματοδότηση και μεγάλη στήριξη από τον ΕΟΜΜΕΧ, ετοιμάσθηκε ένα διεθνές αεροδρόμιο και κάποιοι υπέρμαχοι της ιδιωτικής πρωτοβουλίας ζητούσαν από την κρατική ολυμπιακή να δρομολογήσει πτήσεις από την Μόσχα στην Καστοριά. Γι΄ αυτό ίσως κάποιοι υπέρμαχοι του φιλελευθερισμού μας κατηγορούσαν ως το τελευταίο κράτος με σοβιετική αντίληψη ή πρακτική στην οικονομία.

Η ΕΔΗΚΑ α.ε. ιδρύθηκε επίσημα το Μάιο του 1982 από τον Σύνδεσμο Γουνοποιών Καστοριάς, την δε πατρότητά της την διεκδικούν πολλοί ζώντες τε και τεθνεώτες. Κάποιοι την αγάπησαν κάποιοι άλλοι την μίσησαν, άλλοι δε την ερωτεύθηκαν παράφορα όταν ανακάλυψαν ότι μπορούν να τους χρησιμεύσει σαν γελάδα που της αρμέγουν το γάλα. Επειδή σε ένα τόσο μικρό δημοσίευμα δεν μπορούμε να αναφερθούμε σε λεπτομέρειες, αφήνουμε τα περαιτέρω στην διακριτική ευχέρεια και στην γραφίδα των ιστοριογράφων.

Η πρώτη διαμάχη ξεκίνησε με την ίδρυσή της, όταν τα πρώτα διοικητικά συμβούλια ανάλωσαν μέρες και νύχτες διαβουλεύσεων για τον τρόπο λειτουργίας. Κωδικοί ή όχι. Γουναρικά με το όνομα του κάθε παραγωγού ή με το όνομα της ΕΔΗΚΑ όπως γίνεται στα δημοπρατήρια με τα δέρματα; (Επιλογή στρατηγικής σημασίας)

Η διαμάχη μετά συνεχίστηκε όταν άνοιξε το εκθετήριο στη χλόη με την παραίτηση ενός προέδρου και την επικράτηση των ‘’αντικωδιακών’’, ίσως όπως σήμερα γίνεται με τους αντιμνημονιακούς και μνημονιακούς, που υπάρχει κίνδυνος κάποιοι να καταντήσουν και μανιακοί.

Έτσι με την πάροδο του χρόνου ο τρόπος λειτουργίας αυτός αποδείχθηκε “εμφύλιος πόλεμος” μεταξύ των γουνοποιών, αφού αφάνισε πολλούς για τα συμφέροντα των λίγων, όπως γίνεται σε όλους τους “πολέμους”. Ακολουθώντας κάποιες διοικήσεις την πολιτική όχι κάνοντας και βλέποντας αλλά κάνοντας και μη βλέποντας κατόρθωσαν να αορατοποιήσουν τους πλούσιους και να ορατοποιήσουν τους φτωχούς σε μια εποχή που η γούνα διεθνώς παρουσιάζει άνθιση όπως έλεγε και το πετυχημένο σλόγκαν της προτελευταίας έκθεσης γούνας, “FURS IN BLOOSOM’’.

Παρά την προσπάθεια των διοικήσεων να θεσπίσουν κανόνες και “νόμους’’ για να μην μπορούν οι εκθέτες να “κλέβουν’’ πελάτες, δεν μπόρεσαν να πετύχουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα, αφού ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία ακόμη είναι επίκαιρο το ρητό του Πλάτωνα που λέει ότι: «Οι καλοί άνθρωποι δεν χρειάζονται νόμους για να ενεργούν υπεύθυνα, ενώ οι κακοί άνθρωποι θα βρουν τρόπους να τους παρακάμψουν».

Έτσι λοιπόν μετά από 30 χρόνια πειραματισμών η τύχη της ΕΔΗΚΑ αε, αν δεν αλλάξει επιχειρηματική πολιτική και αποκτήσει όραμα και στρατηγικό σχεδιασμό, προδιαγράφεται να ακολουθήσει την τύχη των άλλων συνεργατικών ή συνεταιριστικών προσπαθειών της περιοχής μας, με ότι αυτό συνεπάγεται για ένα κλάδο, που κράτησε όρθιο αυτόν τον τόπο και έκανε πολλούς φτωχούς πλούσιους και πολλούς πλούσιους φτωχούς.

Μετά την διαμάχη των κωδικών ξεκίνησε η διαμάχη της αξιοποίησης του αεροδρομίου και των απευθείας πτήσεων από την Ρωσία με την δημιουργία του ΕΔΗΚΑ ΤΡΑΒΕΛ. Ήταν μια προσπάθεια στρατηγικής σημασίας όχι μόνο για την ΕΔΗΚΑ αλλά για όλο τον κλάδο και την Δυτική Μακεδονία, αφού οι πτήσεις αυτές μπορούσαν να ανοίξουν και τον άλλο δρόμο των τσάρτερ πτήσεων από την Κίνα.

Σταθμός ιστορικής σημασίας για την εταιρεία και τον κλάδο, ήταν η εκλογική αναμέτρηση του 2004 λίγο πριν τις εθνικές εκλογές, την χρονιά που η Ελλάδα ζούσε τον ίστρο των Ολυμπιακών Αγώνων και της αφθονίας του δανεικού χρήματος.

Ένδεκα επαναλαμβανόμενες ψηφοφορίες γίνανε σε διάστημα λιγότερο του ενός μήνα, ώσπου να συμπληρωθεί το 11μελές ΔΣ της εταιρείας. Εκεί συγκρούσθηκαν δύο διαφορετικές νοοτροπίες.
Η μια της συντήρησης της ίδιας κατάστασης και η άλλη της ανατροπής που υπόσχονταν διαφάνεια λογιστικοποίηση των “καπέλων’’, ανεξαρτητοποίηση από μεσάζοντες και πολλά άλλα που κοινοποίησαν ακόμη και με έγγραφο σε φορείς κα πολιτεία, χωρίς καμία ανταπόκριση. Στο διάστημα αυτό έγιναν “σημεία και τέρατα’’ για τα οποία δεν μπορούμε να αναφερθούμε στο σύντομο αυτό δημοσίευμα.

Δυστυχώς όμως ζούμε σε μια κοινωνία, η οποία αντιστέκεται σε κάθε τι το εξυγιαντικό, το ορθολογικό το νεωτεριστικό όπως συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα από την εποχή του Καποδίστρια. Γι’ αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, που βρίσκεται σ’ αυτή την θέση σήμερα η πατρίδα μας και γίναμε οι δακτυλοδεικτούμενοι της Ευρώπης. Όταν κάποιοι προσπαθούν να εξυγιάνουν ένα σύστημα και αποβάλλονται τότε το σύστημα κάποτε θα βρεθεί σε αδιέξοδο και θα καταρρεύσει.

Το άσχημο είναι όμως ότι κοντά στο ξερό καίγεται και το χλωρό. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η διαμάχη καλού κακού ή έντιμων ανέντιμων, καιροσκόπων και μη ή λαμόγιων και μη, θα ανατραπεί και θα μπορέσουμε να μείνουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια, έστω και με επιτήρηση. Διότι όταν δεν είμαστε ικανοί να διοικήσουμε τα του οίκου μας επόμενο είναι οι δανειστές μας όσο και να μην μας τιμά και να μας αρέσει, να θέλουν να μας επιτηρήσουν μέχρι να μάθουμε να διοικούμεθα μόνοι μας.

Κι’ αυτό γιατί, όχι μόνο οι πολιτικοί μας, αλλά και κάθε παράγοντας, που ήθελε να εκλεγεί σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο, ήθελε να είναι αρεστός και όχι χρήσιμος, προκειμένου να επανεκλεγεί. Όλη δε αυτή η συμπεριφορά και νοοτροπία ήταν εις βάρος όλης της κοινωνίας, που αποτελείτε και από ανιδιοτελείς και από έντιμους που δεν φταίνε για όλα αυτά τα δεινά που περνάμε και βιώνουμε σήμερα.

Θα πρέπει να καταλάβει η κοινωνία ότι, κυρίως σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις (ΔΕΚΟ, Συνεταιρισμοί, Εταιρείες λαϊκής βάσης κλπ), οι οποίες όχι μόνο υπάρχουν εξαιτίας της κοινωνίας, αλλά στηρίζονται και βοηθούνται από την κοινωνία και την πολιτεία, ότι θα πρέπει να παρεμβαίνουν και να συναποφασίζουν, μαζί με την κοινωνία, σε θέματα στρατηγικής σημασίας, που αφορά μια ολόκληρη περιοχή όπως είναι η Δυτική Μακεδονία.

Αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία τότε η ρήση που λέει ότι ‘’κάθε λαός έχει τους ηγέτες που του αξίζουν’’ θα επιβεβαιώνεται συνεχώς και ο λαός και η πατρίδα μας θα βυθίζεται στο τέλμα και θα πέσουν τα όρνεα να φαν ότι θα απομείνει από το κουφάρι μας. Υπεύθυνοι δε δεν είναι μόνο οι πολιτικοί της κεντρικής πολιτικής σκηνής, αλλά και οι άλλοι παράγοντες πού βρίσκονται σε κάθε περιφέρεια της πατρίδας μας και συμπεριφέρονται όπως όλο το πολιτικό προσωπικό που όλοι το καταγγέλλουμε.

Τελειώνοντας για να βγει και κάποιο συμπέρασμα θα αναφερθώ στο όραμα και τον στρατηγικό σχεδιασμό, ένα απαραίτητο ‘’εργαλείο’’ για την επιβίωση και ανάπτυξη κάθε επιχείρησης και όχι μόνο. Κάθε κοινωνία άρα και οργανισμός ή επιχείρηση για να επιβιώσει χρειάζεται ένα όραμα, το οποίο θα δημιουργήσει έναν ή πολλούς επιμέρους στρατηγικούς σχεδιασμούς.
Ο κλάδος της γούνας αν δεν αποκτήσει όραμα και δεν δημιουργήσει στρατηγικά σχέδια είναι νομοτελειακό να σβήσει όπως έγινε με τόσους κλάδους και επιχειρήσεις. Ο κλάδος αλλά ούτε και η ΕΔΗΚΑ αε μπορούν να επιβιώσουν με επιμέρους αποσπασματικές κινήσεις τακτικής αν δεν σχεδιάσουν μακρόχρονα και πιστέψουν στο όραμα και την στρατηγική του κλάδου, τα οποία θα εφαρμόσουν με συνέπεια.

Ένας φορέας που θα μπορούσε να εφαρμόσει τα παραπάνω ήταν το Κέντρο Ελληνικής Γούνας, αλλά δυστυχώς και εκεί είτε δεν υπήρχε ή κατάλληλη γνώση ή θέληση, είτε λόγω των ανεπαρκών επιλογών των κομμάτων που όριζαν τις διοικήσεις, ή για άλλους λόγους, δεν μπόρεσε το επιστημονικό αυτό ινστιτούτο να αυτοσυντηρηθεί, με αποτέλεσμα να είναι σήμερα αδύνατη η επιβίωσή του. Επειδή όμως ποτέ δεν είναι αργά τον σχεδιασμό αυτόν θα μπορούσε να αναλάβει ένας νέος φορέας σε τεχνοκρατική βάση, διότι αλλιώς η πορεία του κλάδου θα είναι φθίνουσα μέχρι να έρθει ο αφανισμός.
Κάθε τόπος και εποχή χαρακτηρίζεται από ένα συγκριτικό πλεονέκτημα.
Η βυζαντινή αυτοκρατορία είχε το ναυτικό που το παραμέλησε και έτσι έχασε την ηγετική θέση της και την πρωτεύουσα του ελληνισμού την Κωνσταντινούπολη.
Η Ελλάδα ως συγκριτικό πλεονέκτημα στην οικονομία έχει τον τουρισμό και την ναυτιλία, στον χώρο δε του αθλητισμού έχει το μπάσκετ κ.ο.κ. Η Καστοριά είχε και ακόμη μπορεί να έχει ως συγκριτικό πλεονέκτημα την γουνοποιία, χωρίς φυσικά να παραβλέψουμε την τουριστική ανάπτυξη και τον πρωτογενή τομέα. Η γουνοποιία όμως χρειάζεται όραμα και στρατηγικό σχεδιασμό, με το σκεπτικό που το αναπτύξαμε παραπάνω.

Ας ελπίσουμε ότι μετά από τόσες δραματικές αλλαγές που ζούμε και θα ζήσουμε θα επικρατήσει ο ορθολογισμός ή σύνεση η λογική, σεμνότητα και η ταπεινότητα. Κλείνοντας δε ας θυμηθούμε την ρήση του στρατηγού Μακρυγιάννη, που πιστεύω ότι είναι πολλή επίκαιρη:

«Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζύ και σοφοί και φτωχοί και πολιτικοί και αμαθείς, και πλούσιοι και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ.
»Το λοιπόν δουλέψαμε όλοι μαζύ, και να μην λέγει ούτε ο δυνατός ‘’εγώ’’, ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς ‘’εγώ’’; Όταν αγωνισθεί μόνος του και φτιάσει ή χαλάσει , να λέει εγώ. Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λέμε ‘’εμείς’’. Είμαστε εις το εμείς και όχι στο εγώ».

Μ’ αυτό το απόφθεγμα του Μακρυγιάννη και την γνώμη μου ότι τίποτε περισσότερο δεν μπορεί να προάγει τον άνθρωπο από την διεύρυνση της συνειδητότητας του, που κατά ένα μεγάλο μέρος επιτυγχάνεται με την μελέτη και τα διδάγματα της ιστορίας, κλείνω το άρθρο μου ευχόμενος να φωτίσει το “Άγιο Πνεύμα’’ πρωτίστως τους πολιτικούς της πατρίδας μας, να ομονοήσουν και συμφωνήσουν έστω στα ελάχιστα, αφήνοντας για λίγο στην άκρη το ΕΓΩ και προτάσσοντας το ΕΜΕΙΣ.

Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ αρ. φύλλου 641